Langs de lijn op De Toekomst #13 John de Lange
door Jan Verdonk

Een aantal keer per jaar probeer ik wedstrijden van de Ajax-jeugd op De Toekomst te bezoeken. Niets zo leuk als met eigen ogen de jonge Amsterdamse talentjes aan het werk te zien. Bovendien is het razend interessant alle opmerkingen om je heen te horen, van fans, volgers, ouders en talentjes uit andere teams. Het levert een dieper inzicht op van het wel en wee van de Ajax-jeugdopleiding. In de rubriek “Langs de lijn op De Toekomst” ga ik namens Ajax1.nl de komende tijd in gesprek met enkele van deze mensen. In deel 13 praat ik met John de Lange, vader van de zeventienjarige doelman Jeffrey. Jeffrey begon op zevenjarige leeftijd in de F1 bij Ajax, en zal komend seizoen waarschijnlijk uitkomen voor de A1. Vader John is één van de oprichters van de Keepersschool Groot Amsterdam.

In de vorige delen zijn er of diverse veldspelers of familie daarvan aan het woord geweest over hun opleiding en de ontwikkeling van De Toekomst. Het was daarom in mijn ogen de hoogste tijd om eens een keeper of één van de ouders ervan te strikken. Gelukkig vond ik deze in de persoon van John de Lange. Als vader van Jeffrey komt hij al jarenlang op het Amsterdamse jeugdcomplex. Zijn zoon verruilde op zevenjarige leeftijd V.V. Zwanenburg voor Ajax, waar hij in de F1 terechtkwam. Komend seizoen komt Jeffrey waarschijnlijk uit voor de A1. Vader John is één van de oprichters van Keepersschool Groot Amsterdam, en heeft inmiddels zelf al meer dan 24 jaar ervaring in het trainen van jeugdkeepers. Vandaar dat ik een zeer geschikte kandidaat in hem zag voor deze rubriek. Het werd een boeiend gesprek, waarin het perspectief van de keeper eens wordt belicht. Dat is een kant van het verhaal die niet altijd gezien wordt, maar die zeker wel de aandacht verdient.

Beste meneer De Lange! Kunt u zichzelf misschien allereerst even voorstellen aan onze lezers?

“Mijn naam is John de Lange. Ik ben vader van twee kinderen, een dochter die Engels studeert en een zoon Jeffrey die bij Ajax speelt.”

Er zijn diverse keepers die een vader hebben die zelf heeft gekeept. Er is altijd een debat tussen mensen die stellen dat talent is aangeboren, en de mensen die stellen dat het is aangeleerd. Waar staat u in dit debat?

“Ik sta daar tussenin. Natuurlijk moet je talent hebben, maar met talent alleen kom je er niet. Je zal ook hard moet werken om een complete keeper te worden, en je kansen moeten pakken als je die krijgt.”

Ontwikkeling van De Toekomst

Allereerst bespreek ik met John de ontwikkeling van De Toekomst. Wat heeft hij nou zien veranderen in de jaren die hij langs de lijn staat, en wat betekenen ontwikkelingen als de Twin Games nu eigenlijk voor keepers?

Allereerst de stelling waar deze rubriek om draait. Veel mensen stellen dat het de goede kant opgaat met De Toekomst. Wat vindt u van deze stelling?

“Ik weet niet of het de goede kant op gaat met Ajax. Ik denk dat er op bepaalde onderdelen echt wel stappen zijn gezet, maar op een aantal vlakken ook niet.”

Op de verbetervlakken komen we later nog te spreken. U loopt als ouder van Jeffrey al negen jaar rond op De Toekomst. Hoe zou u de kwaliteit van zijn opleiding tot nu toe beoordelen, en heeft u daarin nog een verandering gemerkt sinds de ‘Fluwelen Revolutie’?

“Ik denk dat de opleiding prima is. Er zijn altijd verbeterpunten, maar dat is in elk bedrijf het geval. Er is in de loop der jaren wel het nodige veranderd. Er zijn meer voormalig voetballers bijgekomen. Als je ziet hoeveel veld- en performance trainers er rondlopen, dan is dat een groot verschil met de tijd van voor de fluwelen revolutie.”

Pieter Zwart gaf aan dat AZ heel ver is in het aanleren van een groeimindset aan talenten. Het vermogen om een handeling uit te voeren, betekent nog niet dat iemand dat ook echt doet. Daarom is het van belang het leervermogen van een speler te ontwikkelen. Concreet houdt dit in dat je een speler doelen stelt waarbij het er echt om gaat zijn kwaliteiten te verbeteren. Uitdagingen worden aangegaan, en een fout wordt gezien als leermoment. Daarbij komt doorzettingsvermogen om de hoek komt kijken. Inzet wordt gezien als iets dat nodig is om je als speler te ontwikkelen, en feedback wordt gezien als hulp en wordt daarom dus aangenomen. In hoeverre heeft u het idee dat Ajax ook met een dergelijke groeimindset en het bijbehorende leervermogen bezig is?

“Iedereen moet fouten maken om te leren. Of AZ daar verder in is dan Ajax kan ik niet beoordelen. Ook bij Ajax zie ik dat spelers fouten maken en daarvan leren. Het is ook helemaal niet erg om bij Ajax fouten te maken. De buitenwacht maakt daar vaak een issue van. Spelers en keepers worden gelijk door de buitenwacht afgeserveerd als ze fouten maken. Dat gevoel heb ik niet bij Ajax zelf, al moet ik wel zeggen dat naarmate je verder komt in de opleiding de fouten strenger beoordeeld worden, wat in mijn ogen ook terecht is. Het stellen van doelen is ook bij Ajax aan de orde. Wat wil je verbeteren en hoe wil je dat bereiken?”

De jeugdopleiding voor een keeper

In de rubriek tot nu toe is er al het nodige bekend geworden over hoe de opleiding voor veldspelers verloopt, en aan welke punten zij concreet werken. Ook zijn de prikkelmogelijkheden al verscheidene keren besproken. Maar hoe zit het met deze zaken bij keepers? John de Lange geeft uitleg.

Uw zoon zit sinds de F’jes bij Ajax als keeper. In hoeverre doorloopt een doelman eigenlijk een ander traject in de opleiding dan zijn teamgenootjes?

“Keepers zijn eenlingen. Ze trainen vaak apart en hebben maar één plaats in het veld waar ze kunnen staan. Ze moeten vaak leren reageren op situatie. Het anticiperen van een keeper is toch weer anders dan voor een veldspeler. Bij Ajax hebben de keepers apart van de groep keeperstraining, maar dat is volgens mij overal zo. Dat is een andere training dan met de groep. Verder is het traject volgens mij hetzelfde.”

De Twin Games worden vaak geprezen door mensen die ik interview. Kunt u aangeven of dit voor keepers in de onderbouw ook nog voordelig is?

“Voor keepers is dit een uitstekende ontwikkeling. In de tijd dat Jeffrey de leeftijd had van de spelers die nu de Twin Games spelen, was dat er nog niet. Je was als Ajax vaak de bovenliggende partij en dan had je als keeper weinig te doen. Je moest je focussen op die ene bal. Nu kunnen de keepers in de Twin Games lekker aan de bak. Ze staan constant onder druk. Dat is een prima ontwikkeling dus.”

Veldspelers worden vaak bewust op andere posities neergezet door Ajax, als onderdeel van het leerproces. Hoe heeft Ajax eigenlijk geprobeerd uw zoon als keeper extra te prikkelen?

“Voor  zover ik het begrepen heb, krijgen keepers ook opdrachten mee. Als je rechtsbenig bent, kun je ook in een wedstrijd zoveel mogelijk met je linkerbeen gaan spelen. Door te eisen om bepaalde ballen te geven in de opbouw kom je tot een extra uitdaging. Maar je kunt dit ook doen met andere aspecten. Hoe ga je bijvoorbeeld staan in het veld? Ook hier kun je proberen een keeper net weer iets anders te laten doen dan normaal, waardoor hij een extra prikkel ervaart. Verder kan ik weinig prikkels benoemen. Spelers krijgen prikkels door met hogere teams mee te spelen en dat gebeurt met keepers nauwelijks. Kansen om de keepers extra te prikkelen waren er dit jaar genoeg in mijn beleving. Er waren veel blessures en juist dan kun je doorschuiven. Nu werd er een aankoop gedaan en kunnen anderen niet doorschuiven.”

U heeft zelf een keepersschool. Hoe is uw oordeel over de keepertrainingen bij Ajax, en is daarin eigenlijk nog een ontwikkeling zichtbaar geweest de voorbije jaren?

“Inhoudelijk kan ik over de keepertrainingen bij Ajax niets vertellen. Ouders in de bovenbouw zijn immers niet welkom tijdens trainingen. Vroeger ging ik regelmatig kijken. Daar kon ik ook van leren, maar dat kan helaas niet meer. Een positieve ontwikkeling betreft het feit dat er in het begin maar één keeperstrainer was, die alle keepers in de jeugd trainde. Nu zijn dat er al drie. Iedere afdeling heeft zijn eigen keeperstrainer.”

Van Dani de Wit heb ik begrepen dat het bij gesprekken over zijn ontwikkelingen bijvoorbeeld gaat over zijn zogenaamde Skillbox. Hebben keepers dit ook bij Ajax, en wat staan daar zoal voor onderdelen in?

“Ja, ook keepers hebben een Skillbox. Het is over het algemeen hetzelfde als bij spelers, met een aantal speciale accenten voor keepers. Het gaat dan om zaken als techniek, positie en andere specifieke keepersvaardigheden.” 

Matthijs de Ligt en Dani de Wit gaven aan veel aan de performance trainers te hebben. Kunt u uitleggen in hoeverre voor keepers dezelfde voordelen gelden?

“Jeffrey heeft heel veel aan zijn huidige performance trainer te danken. Hij is daar ook heel positief over. In het begin moest hij alleen maar kracht doen, en dat liep niet goed omdat hij juist met de basis aan de slag moest. Na een aanpassing is hij met grote sprongen vooruitgegaan. Er werd hard gewerkt aan zijn basishouding, en vervolgens is daar kracht bijgekomen. Zijn spierkracht is nu behoorlijk toegenomen en dat zie je ook. Maar ook onderdelen als lenigheid en dergelijke worden daar getraind. Ik zie daar echt hele grote voordelen in.”

In hoeverre probeert Ajax keepers eigenlijk tweebenig te maken, en hoe leren ze hen om te gaan met het trappen onder druk?

“Het wordt zeker gepromoot en getraind. Het is altijd weer mooi om te zien hoe keepers daar dan in de wedstrijd mee omgaan. Durven ze daadwerkelijk onder druk met hun mindere been die bal weg te trappen, of schakelen ze toch weer terug naar hun vertrouwde been? Dat zegt iets over een keeper en zijn mentale vermogen. Speel je op zeker of durf je risico te nemen om te leren en weer stappen te maken. Niet iedere Ajax keeper durft dat.”

Krijgen keepers bij Ajax eigenlijk ook video’s mee naar huis van hun wedstrijden vanaf de bovenbouw, en waar letten zij dan zoal op?

“Er is een systeem waar videobeelden van de keeper op gezet zijn van een bepaalde wedstrijd. Dan kun je zelf zien wat je gedaan hebt. Wat was goed en wat kon beter? Ik begrijp van Jeffrey dat er met name gekeken wordt naar de positie in het doel. Waar stond je en waar had je moeten staan? Ook wordt er gekeken naar hoe je je opbouw begint. Wat was goed en wat kon beter?”

Communicatie bij Ajax

In de rubriek tot nu toe is al een paar keer te lezen geweest dat de communicatie bij Ajax voor verbetering vatbaar is. Diverse mensen waren hier al over aan het woord. Ook John de Lange ziet hier ruimte voor verbetering. Zo stelt hij het jammer te vinden dat ouders in de bovenbouw eigenlijk louter nog toeschouwers zijn, in tegenstelling tot in de onder- en middenbouw.

Pieter Zwart stelde dat er qua communicatie wat te winnen valt voor Ajax door alle stakeholders mee te nemen in het proces, en hen mee te krijgen in de visie. Hoe is uw ervaring hiermee als ouder, en welke ruimte ziet u daarin voor verbetering?

“Er wordt altijd gesteld dat ouders heel belangrijk zijn in het hele proces. Dat was ook zo in de onderbouw en een gedeelte van de middenbouw. In de bovenbouw is bijna geen communicatie met de ouders. De kerstgesprekken en eindgesprekken worden gehouden zonder ouders. Je kunt wel stellen dat de jongens oud en wijs genoeg zijn, maar dan nog. Iets meer communicatie zou zeer wenselijk zijn. Je hoort de verhalen altijd uit één hand, terwijl ik ook graag het verhaal van de andere kant eens zou willen horen.”

In hoeverre heeft Ajax u als ouder eigenlijk ooit geprobeerd uit te leggen waar het Plan-Cruijff voor staat?

“Ik heb daar nooit uitleg over gehad.”

In mijn interviews tot nu toe is het vaak gegaan over clubliefde. Mevrouw Peer stelde heel duidelijk dat ze tijdens de opleiding van haar zoon liefde van en voor de club heeft gemist, bijvoorbeeld door het uitblijven van een simpele uitnodiging voor het kampioensfeest voor jeugdspelers. Zij zag hierdoor bij een aantal spelers wat cynisme over de club. Dani de Wit herkende dit beeld, maar twijfelde aan de maakbaarheid van clubliefde. Wat zijn uw ervaringen en waar staat u in deze discussie?

“Ik sta aan de zijlijn. Wat is clubliefde tegenwoordig? Natuurlijk heb je een voorkeur voor een bepaalde club, maar om nu echt te spreken van clubliefde… Bij clubliefde doe je alles voor een club. Ik heb wel eens gehoord dat liefde van twee kanten moet komen. Als een speler het tijdens zijn opleiding niet naar zijn zin heeft en “liefde” mist, moet je wat anders gaan doen. Presteren met tegenzin werkt niet.”

Uw zoon heeft in alle ‘bouwen’ bij Ajax gespeeld. In hoeverre heeft u het idee gehad tijdens de opleiding van uw zoon dat informatie over hem elk jaar goed werd overgedragen? Was de samenwerking tussen de trainers en bouwen volgens u optimaal?

“Ik kan daar niet over oordelen. Aan het einde van de middenbouw had je een goed afsluitend gesprek met de toenmalige trainers. In de bovenbouw zijn de gesprekken zonder ouders. Ik weet niet hoe de overdracht gegaan is. In de bovenbouw ben je als ouder meer toeschouwer.”

De Toekomst van De Toekomst

Tot slot gaan John de Lange en ik in op de toekomst van De Toekomst. Hoe is zijn reactie op enkele punten die in deze rubriek reeds genoemd zijn, en welke tip heeft hij eigenlijk nog voor Ajax? Bovendien gaan we kort in op het besluitvormingsproces rond het College van De Toekomst, een opleiding speciaal voor jonge spelers van Ajax. Zoon Jeffrey haalde daar onlangs zijn diploma, maar hoe kwam hij eigenlijk op het idee die opleiding te volgen? Vader John geeft aan dat het boven alles een win-win-situatie was.

Pieter Zwart stelde te geloven in het belang van het in aanbouw zijnde schoolgebouw op De Toekomst. Hij gelooft erin dat door ook maatschappelijk een aanbod op maat te leveren, Ajax dusdanig onderscheidend kan zijn dat jeugdspelers wellicht niet meer voor een vroeg vertrek kiezen. Hoe ziet u dit?

“Volgens mij heeft dat niets met school of wat dan ook te maken. Dat de school er is, is prima. Dat is zeker onderscheidend. Jongens kunnen een diploma halen. Ze zijn bezig met een opleiding tot profvoetballer, met alle bijbehorende facetten. Ze behalen al op jonge leeftijd hun trainersdiploma. Daarnaast kunnen ze extra trainen, wat voor zowel de speler als Ajax een pre is. Een prima ontwikkeling dus.

Het is in mijn beleving niet van doorslaggevend belang om bij Ajax te blijven. Natuurlijk is het prachtig dat je dingen kunt combineren, zoals het nu met school geregeld is. Maar als je benaderd wordt door een club die het in je ziet zitten en je hebt niet het gevoel dat Ajax het in jou ziet zitten, dan moet je een keuze maken. Jongens in de bovenbouw gaan voor hun kansen. Sommigen kiezen voor het geld. Over de beweegredenen kan ik niet oordelen. Die afweging moet eenieder voor zichzelf maken. Het belangrijkste is dat je kansen krijgt. Als je die niet krijgt, moet je keuzes maken. Je moet je kunnen doorontwikkelen en dat is het allerbelangrijkste.”

Jeffrey heeft onlangs zijn MBO-diploma gehaald aan het College van De Toekomst. Hoe kwam het besluit die studie te volgen eigenlijk tot stand?

“Het idee over het volgen van een opleiding aan het College van de Toekomst kwam van Ajax. Alle jongens die in aanmerking kwamen zijn benaderd en zijn geïnformeerd over de ideeën. Eigenlijk was het een win-win-situatie. Zoals gezegd, jongens die nu tweedejaars A’tjes zijn konden zo nog mooi even een diploma halen, en tegelijkertijd meer trainen.”

Marjan Peer stelde dat Ajax uit onzekerheid te graag geld uitgeeft aan spelers van buiten, ook in de jeugd. Ze had het gevoel dat er te weinig een cultuur was waarin de jeugd zich kan ontwikkelen. De groei van eigen talent zou geremd worden door de komst van talenten van buiten en ze worden hierdoor onzeker. Bij de keepers zien we dat Ajax naast uw eigen zoon, veel keepers heeft voor de bovenbouw en Jong Ajax. Wat herkent u van wat Marjan Peer stelt, en wat is uw mening op dit punt?

“Ja, het zijn er veel, maar in korte tijd zijn het er ook al weer snel een aantal minder geworden. Anderhalve maand geleden stonden er qua leeftijd nog een stuk of negen keepers voor Jeffrey. Na het stoppen van één van de tweedejaars A-junioren en het verhuren van twee anderen, zijn het er al drie minder. Daarnaast is er ook nog een keeper aan het revalideren.

Ik ken de beweegredenen niet om er een keeper van buitenaf bij te halen. Ja, er waren keepersproblemen door verschillende blessures, maar zoals ik al eerder stelde kun je keepers doorschuiven zoals je ook met veldspelers doet. Een keeper van buitenaf met een totaal andere achtergrond heeft altijd aanpassingstijd nodig. Die tijd moet je iemand geven. Laat hem wennen aan de omgeving, de taal en het Ajax-spel. Dan kun je werkelijk over iemand oordelen. Nu haal je in mijn ogen een keeper die niet direct de oplossing is voor het probleem van geblesseerde keepers. Je kunt door het doorschuiven van keepers ze net een extra prikkel geven, maar je kunt zo ook zien waar ze werkelijk staan.

Over het algemeen haalt Ajax weinig keepers in de bovenbouw, omdat de kwaliteit van de keepers goed is. Natuurlijk is de één net wat beter dan de ander, en zal niet iedereen Ajax 1 halen. Maar als je kijkt waar tegenwoordig allemaal keepers met een Ajax-achtergrond spelen, zegt dat genoeg over de kwaliteit.

Bij spelers ligt dat uiteraard anders. Er worden vaker spelers gehaald. Als dat jongens zijn voor jouw plekje kun je onzeker worden. Zeker als die jongens voor veel geld gehaald zijn. Aan de andere kant is dat ook de topsport. Ze halen zo’n speler niet voor niets. Ik denk wel dat je transparant moet zijn in je keuzes. Als je weet dat iemand het niet gaat halen, wees dan eerlijk en geef dat aan.”

Welke tip(s) zou u de huidige beleidsmakers op De Toekomst mee willen geven?

“Ik heb het al eerder gezegd, maar roep niet alleen dat ouders heel belangrijk zijn, maar betrek ze ook bij de opleiding. Hiermee wil ik niet zeggen dat je wekelijks met elkaar in gesprek moet gaan, maar twee keer per jaar is helemaal niet verkeerd. Het lijken allemaal wel grote kerels, maar het blijven nog steeds jonge volwassenen. Over het algemeen wonen ze nog gewoon thuis en worden ze door hun ouders opgevangen als het een keer wat minder gaat, of als ze geblesseerd zijn.”

Het betrekken van ouders bij de opleiding blijft zo dus een veelgehoorde wens. Maar in het gesprek is boven alles het opleidingsperspectief van een keeper inzichtelijk geworden. Of Jeffrey de Lange zijn concurrenten de komende seizoenen zal aftroeven, wordt een zeer interessant punt om te volgen. Het is een vraag die de komende tijd allicht extra vaak gesteld zal worden, nu Jasper Cillessen steeds sterker in verband wordt gebracht met Manchester United. Het antwoord zullen we evenwel af moeten wachten. Namens Ajax1.nl wens ik John en Jeffrey de Lange alle goeds toe! We zullen de familie met veel interesse blijven volgen.

Eerdere editie(s) van deze rubriek vind je hier:

————————————-

Denk jij ook van waarde te kunnen zijn voor deze rubriek, en wil je jouw verhaal net als John de Lange met mij delen? Mail dan naar janverdonk_ajax1@hotmail.com of neem contact met me op via LinkedIn (https://www.linkedin.com/in/janverdonk1984) Ajax nieuws Ajax1.nl