De Eredivisieclubs maken zich na de interlandbreak weer op voor de hervatting van de competitie. Ajax neemt het zondagmiddag in eigen huis op tegen SC Heerenveen, waarna het drie dagen later in de Champions League Liverpool ontmoet. Hoewel het grootste deel van het elftal in beide wedstrijden vaststaat, is het de vraag wie de rol van aanvallende middenvelder op zich neemt. Behoudt Quincy Promes bijvoorbeeld zijn positie? Gaat Davy Klaassen direct in het basiselftal starten? Óf krijgen we een verrassing met Mohammed Kudus of Jurgen Ekkelenkamp?
Kansen Promes
Hoofdtrainer Erik ten Hag hield tijdens de voorbereiding op het nieuwe seizoen al nadrukkelijk rekening met het vertrek van Donny van de Beek. De Oranje-international stond namelijk al maandenlang nadrukkelijk in de belangstelling van zowel Real Madrid als Manchester United. Uiteindelijk trokken de Engelsen in september aan het langste eind en moest Ten Hag op zoek naar een geschikte opvolger. De Amsterdammers probeerden het allereerst intern op te lossen en testten Promes gedurende de oefenwedstrijden een aantal keer op ’10’. Promes, die afgelopen seizoen nog als linksbuiten zijn wedstrijden speelde, had de diepgang die Ten Hag zocht. De trainer zette hem aan het begin van het seizoen dan ook als aanvallende middenvelder in de basis.
Promes was de afgelopen competitiewedstrijden echter nadrukkelijk zoekende naar zijn plaats op het veld. Zo speelde hij tijdens het verloren duel tegen FC Groningen vaak te diep, waardoor hij bijna naast centrumspits Zakaria Labyad stond. Het resulteerde erin dat het Ryan Gravenberch en Edson Álvarez beiden niet lukten om de bal in de opbouw richting de voorhoede te krijgen, wat zorgde voor veel balverlies en daardoor weinig kansen om een doelpunt te maken. Na de verliespartij kwam de interlandbreak eraan, maar de discussie bleef of Ajax wel met Promes op ’10’ door moest. De komst van Klaassen, die na drie jaar terugkeert op zijn oude nest, versterkt deze gedachtegang alleen maar.
Teruggekeerde Klaassen
Waar Promes van origine een buitenspeler is, heeft Ajax met Klaassen weer een échte aanvallende middenvelder binnenboord. De geboren Hilversummer is een typisch jeugdexponent van Ajax, waar hij in 2012 het eerste elftal van de club bereikte. Klaassen viel direct goed bij de supporters vanwege zijn extreme werklust en doorzettingsvermogen. Bovendien stond hij, vergelijkbaar met de kwaliteiten van Van de Beek, veelal op de juiste plaats in het strafschopgebied om zijn doelpunten mee te pikken. Daardoor toonde hij in de hoofdstad niet alleen zijn klasse met het meevoetballen, maar maakte hij eveneens belangrijke doelpunten. Het hoogtepunt in zijn Ajax-tijd was het bereiken van de finale van de Europa League, waarna hij bij Ajax vertrok.
Klaassen koos ervoor om voor zijn kans in de Premier League te gaan en tekende bij Everton, maar daar brak hij helaas nooit door. Hoofdtrainer Ronald Koeman gunde hem eerst nog de tijd om zichzelf te ontwikkelen tijdens trainingen en invalbeurten, maar na diens ontslag ging het roer in Liverpool radicaal om en kon Klaassen uitkijken naar een nieuwe club. Die vond de middenvelder uiteindelijk in de Bundesliga, waar Werder Bremen hem heel graag wilde hebben. De voetballer speelde daar twee seizoenen lang de sterren van de hemel en was een van de belangrijke spelers die de Duitsers behoedden van degradatie. Bovenal kreeg de Nederlander van de pers complimenten vanwege zijn enorme uithoudingsvermogen, aangezien hij zich ontwikkelde tot een échte box-to-box player. Het is een kwaliteit die bij Ajax nog wel eens van pas kan komen.
Veelbelovende talenten
Mocht Ten Hag zowel Promes als Klaassen niet als aanvallende middenvelder willen gebruiken, dan heeft de coach de luxepositie nog twee opties in huis te hebben. Allereerst kan de oefenmeester Kudus in het basiselftal zetten. De voetballer stond onder meer tegen Vitesse al eens in de basis en kreeg verder nog wat invalbeurten. Tijdens die wedstrijden liet Kudus zien waarom er deze zomer zoveel interesse voor hem was. De middenvelder beschikt op zijn 20-jarige leeftijd al over een lichamelijke kracht voor je ‘u’ tegen zegt, en dan beschikt hij ook nog eens over een uitstekende techniek, waarmee hij tegenstanders al veelvuldig in de luren legde. Kudus lijkt dan ook klaar voor een basisplaats, al is de vraag of Ten Hag dat al aandurft tegen topploegen.
Naast Kudus heeft Ajax ook nog altijd de beschikking over Ekkelenkamp. De talentvolle Nederlander maakte tweeënhalf jaar geleden zijn debuut in het eerste elftal, maar slijt nog altijd het gros van zijn duels bij Jong Ajax. Desondanks maakt Ekkelenkamp tijdens invalbeurten bij de A-selectie een uitstekende indruk. Het was een van de redenen van de Amsterdammers om Ekkelenkamp afgelopen zomer geen toestemming te geven om naar FC Twente te verkassen. De Enschedeërs wilden hem graag voor een seizoen huren, maar Ajax gaf aan hem per se bij de club te willen houden en wees FC Twente de deur. Het statement van directeur voetbalzaken Marc Overmars was een logisch standpunt, maar geeft de club eveneens de verantwoordelijkheid om Ekkelenkamp dit seizoen perspectief te bieden.
Zelfgecreëerde keuzestress
Door de coronacrisis speelt Ajax tot december wekelijks twee wedstrijden, waardoor het bijna onmogelijk lijkt dat Ten Hag elke wedstrijd met dezelfde spelers begint. De Amsterdammers zullen daarom ook op de positie van aanvallende middenvelder regelmatig rouleren, al wil Ten Hag ongetwijfeld naar een A-team toewerken. Klaassen lijkt momenteel de meeste kans te maken om zijn oude positie in het elftal weer op te pakken, wat zou betekenen dat Promes zijn oude rol aan de linkerkant weer kan vertolken en Dusan Tadic terugkeert als centrumspits. Ekkelenkamp en Kudus moeten in dat scenario dit seizoen voornamelijk genoegen nemen met invalbeurten en basisplaatsen tegen de ‘kleintjes’ van de Eredivisie.
Een andere interessante mogelijkheid is om Kudus een aanvallende rol op het middenveld te laten vertolken. De verhuizing van Promes naar de aanval kan dan alsnog plaatsvinden, terwijl Kudus moet zorgen voor de nodige steekpasses richting de voorste linie. Het betekent allerminst dat Klaassen dan op de reservebank terechtkomt, want wie Klaassen in Duitsland volgde weet dat de Nederlander daar voornamelijk als controlerende middenvelder actief was. De voetballer sprintte naar voren wanneer Werder Bremen in de aanval was, waarna hij snel weer terug was om aan zijn verdedigende taken te voldoen. Als hij die positie bij Ajax eveneens zou bekleden, maakt dat het spel naar verwachting een stuk flitsender en creatiever.
Het zou ten koste gaan van Álvarez die momenteel de rol van verdedigende middenvelder bekleedt. De Mexicaan kwam afgelopen seizoen binnen als gedroomde opvolger voor Matthijs de Ligt, maar die rol moest hij uiteindelijk aan Joël Veltman en later Perr Schuurs overlaten. Daardoor kreeg Álvarez een rol op het middenveld toebedeeld, maar de voetballer lijkt op het gebied van speltempo en technische kwaliteiten tekort te komen voor het hoogste niveau. Dat Klaassen op die positie dat wél aan kan, bewees hij in het verleden al zo vaak. Bovendien heeft Ten Hag met Klaassen op ‘6’ de extra optie om te variëren met de zogenoemde punt naar voren en punt naar achteren. Flexibiliteit die het hoogste niveau in Europa van Ajax vraagt om weer Europees succes te boeken.
