Op 11 november was het precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog ten einde kwam. Een mooi moment om eens terug te blikken op het Nederlandse voetbal van die tijd, zo vonden Anton Slotboom, Roger Rossmeisl, Herman Starink en Menno Pot. Ieder namen ze een deel van Kampioenen ’14 – ’18 voor hun rekening, waarin de verhalen van de Grote Oorlog – zoals die destijds genoemd werd – worden verteld.
Ajax en de Nederlandse voetbalbond
Het lukte Ajax in 1918 om voor het eerst die felbegeerde landstitel te veroveren. Menno Pot dook in de geschiedenis van de toen nog jonge club Ajax: “Ik ben daarvoor het gedigitaliseerde archief van het Ajax Clubnieuws ingedoken en de archieven van kranten en belangrijke sportbladen uit die tijd. Het was zaak om de uitslagen tot leven te wekken aan de hand van krantenverslagen en Clubnieuws-artikelen. Dat heb ik uitgebreider gedaan dan tot nu toe ooit gebeurd is”, vertelt Pot aan Ajax1.nl over hoe zijn deel van het boek tot stand kwam. Het is hem goed gelukt, dat tot leven wekken van uitslagen en wedstrijdverslagen. Het verhaal is intrigerend, want het behalen van die eerste landstitel ging alles behalve vanzelf. Wie nog denkt dat de Nederlandse voetbalbond altijd op de hand van Ajax is geweest, is na het lezen van Kampioen ’14 – ’18 meteen genezen van die gedachte. Met miraculeuze manoeuvres weet de voetbalbond keer op keer promotie van Ajax naar de hoogste klasse te voorkomen, waardoor de Amsterdammers steeds niet mee kunnen dingen om het landskampioenschap.
Maar in het seizoen 1917-1918 is het dan eindelijk zo ver: Ajax speelt weer in de hoogste klasse. Ajax maakt al sinds 1915 indruk onder trainer Jack Reynolds, die het principe van een spelsysteem introduceert. Het fundament voor technisch voetbal, nog altijd handelsmerk van Ajax, wordt gelegd. Ajax wordt ook overzees geroemd, bijvoorbeeld door het Britse tijdschrift The Sportsman: “Engeland moet vrezen voor zijn suprematie in de voetbalwereld. Het Nederlandse voetbal is enorm verbeterd. Wij geloven zelfs dat Ajax op dit moment het sterkste team van het continent is.”
De opkomst van de Ajax Marsch
Begin 1918 slaat de kampioenskoorts bij Ajax toe en wordt er een oproep geplaatst: Ajax is op zoek naar een kampioenshymne. “Behalve ons fameus “Rood en Wit…!” beschikken we helaas niet over Ajax-zangen. En deze zijn toch zoo bij uitstek geschikt om uiting te geven aan de vreugde des harten! De redactie zint reeds lang op het plan een clublied te lanceeren. Het zoeken is echter naar een geniaal musicus, die zoo beminnelijk wil zijn de muziek te schrijven. Wie?”, zo schrijft het clubblad. Datzelfde clubblad wordt door Pot veelvuldig aangehaald in het boek. En dat is geheel terecht, want het staat vol met vermakelijke passages: “Dat Clubnieuws is echt goud waard: een verenigingsblaadje, voor Ajacieden en dóór Ajacieden. De artikelen werden vaak op jolige toon geschreven. Dat zegt echt veel over hoe de toon en de sfeer binnen de club toen waren en hoe Ajax over de eigen prestaties dacht”, vertelt Pot.
De oproep in het clubblad heeft succes en de Ajax Marsch is geboren. Mooi detail: tot op de dag van vandaag is de tekst van de Ajax Marsch slechts één woord gewijzigd. Waar vroeger ‘Heil Ajax’ werd gezongen, is dat later veranderd in ‘Hup Ajax’, toen het woord ‘heil’ een nare bijsmaak had gekregen.
Verslapen voor de kampioenswedstrijd
Als Ajax de afdelingstitel binnen heeft, wordt de Ajax Marsch voor het eerst ten gehore gebracht. Verder wordt er niet al te uitbundig gefeest, want het gaat tenslotte om de algehele landstitel. En ook de kampioenswedstrijd levert een fraaie anekdote op. Om de titel te veroveren, reist Ajax af naar het Tilburgse Willem II. Maar zonder sterspeler Jan de Natris. Hij verslaapt zich en mist de trein. Het komt hem op een boete van 10 cent te staan. Ook zonder de Natris lukt het Ajax echter om de titel te veroveren in Tilburg. 2.000 Ajacieden zijn in Tilburg getuige van de eerste landstitel, na jarenlang smachten.
Wat er in de tussenliggende jaren gebeurde en hoe de Engelsman Jack Reynolds bij Ajax terecht kwam, kun je het beste zelf lezen. Dit voetbalboek is anders dan anderen, maar een absolute must voor de voetballiefhebber met historisch besef. Een mooi cadeau voor de feestdagen! Bestel het boek hieronder:
