Heeft Johan Cruijff nu alles voor het zeggen bij Ajax? Nee. Juist de vrijwillig aftredende raad van commissarissen (RvC) heeft de komende zestig dagen de handen vol aan zijn eigen aftocht. Dat zegt Chris van Nijnatten, chef voetbal van het AD, in een analyse.
Het zomaar gebeuren, dat er ‘oude’ commissarissen blijven zitten in Amsterdam. Johan Cruijff, Edgar Davids en Marjan Olfers zouden kunnen aanblijven, zegt men binnen Ajax. Steven ten Have en Paul Römer stappen daarentegen zo snel mogelijk op.
In tegenstelling tot het sentiment rond ‘morele overwinnaar Cruijff’ leert de praktijk dat er niet vlotjes door een paar mensen nieuwe bestuurders worden benoemd. Het reglement van een aan de beurs genoteerde ‘structuur-vennootschap’, staat dat in de weg.
De kandidaten voor een nieuwe RvC worden aangedragen door drie partijen: de ondernemingsraad van Ajax, de aandeelhouders (van wie de club, grootaandeelhouder met 73 procent, het gedachtegoed van Cruijff nadrukkelijk omarmt) en de zittende commissarissen.
Op basis daarvan maakt de huidige RvC een lijst met kandidaten. En over de benoeming van die mensen neemt de aandeelhoudersvergadering een beslissing. Gaat die niet akkoord, dan kunnen de huidige commissarissen opnieuw beginnen met hun selectie.
Het aftreden van het oude kabinet gebeurt in twee fasen omdat Ajax economisch gevaar loopt als iedereen in één keer opstapt. In zo’n situatie kunnen lopende contracten opgezegd worden. De overeenkomsten van sponsors Aegon en Adidas kennen bijvoorbeeld zulke clausules.
Voorzitter Steven ten Have en waarschijnlijk ook Paul Römer zullen in de eerste fase al het veld ruimen. Er is veel belangstelling voor hun vacatures, gisteren staken al diverse kandidaten hun vinger op.
Ook op directieniveau was het bijltjesdag gisteren in de Arena. Martin Sturkenboom en Danny Blind stopten er met onmiddellijke ingang mee. Zij waren in functie gekomen/gebleven in afwachting van de komst van Louis van Gaal. Nu die buiten beeld blijft, stappen beide mannen op.
Over Louis van Gaal werd recent beweerd dat hij een afkoopsom zou kunnen opeisen nu zijn terugkeer geblokkeerd is. Die mogelijkheid wordt ontkend binnen de huidige RvC. Er is met Van Gaal geen deal gemaakt die in de huidige situatie enige financiële genoegdoening zou rechtvaardigen.
‘Maar al zou het zo zijn, dan doet Van Gaal dat in deze situatie niet’, aldus een woordvoerder. Daar zou die woordvoerder gelijk in kunnen hebben. Van Gaal liet bij zijn eerste vertrek bij FC Barcelona ook een grote afkoopsom lopen.
Met Van Gaal is een hoofdrolspeler genoemd die ook in de laatste akte van dit drama alleen maar zwijgend en meestal onzichtbaar ten tonele kwam. Dat wordt binnen de zittende RvC betreurd. Van Van Gaal was verwacht dat hij op cruciale momenten, bijvoorbeeld vlak voor het kort geding in Haarlem, zijn motivatie om terug te keren naar Ajax uitgebreid in de media had toegelicht.
Ook Sturkenboom en Blind hebben die openlijke steun van Van Gaal node gemist. Toen die steun niet kwam, moest ‘boegbeeld’ Ten Have praktisch in zijn eentje de publicitaire en andere klappen opvangen.
Bij zijn streven (en als commissaris wettelijke plicht) de club en de NV goed bestuurbaar achter te laten, ligt in die eenzaamheid misschien wel een oplossing opgesloten. Sommige van zijn collega’s kunnen met slechts een kleine kras verder regeren.
