De vergeten voetballer is een speler, die in dienst van Ajax is geweest en die op ons als supporters een onuitwisbare indruk heeft gemaakt. Of een Ajax-voetballer waar wij goede en warme herinneringen aan hebben beleefd, een voetballer die bekend is geworden door een incident of gewoon om zijn verdiensten voor onze mooie club. In deel 24 van deze rubriek richten wij onze aandacht op een speler die zeker niet vergeten zal worden. Hij maakte in de jaren onder Louis van Gaal prominent deel uit van het gouden team. In dit deel schijnen wij ons licht op “het slangenmens uit Owerri” (Nigeria): Nwankwo Kanu.

Uitblinker bij de WK U17

Op 1 augustus 1976 werd in Owerri (Nigeria) de toen nog kleine Nwankwo geboren. Kanu kreeg het voetbal met de paplepel ingegoten. Zijn vader was voetballer, zijn oudere broer was voetballer, dus het was ook geen vraag meer of de kleine Kanu ook zou gaan voetballen. Kanu leerde het voetbal nog op blote voeten in Nigeria. Waar hij jaren later terug was, zag hij tot zijn groot genoegen dat de tijden inmiddels verandert waren. Waar ze nu wel voetbalschoenen dragen, was het in zijn tijd uit den boze. Ondanks het feit dat hij voetbalde was het al snel duidelijk dat Kanu echt een talent was. Kanu schoot pas later in zijn jeugd de lucht in. Grootste reden van zijn groei lag aan het feit dat Kanu leed aan een erfelijke aandoening: het syndroom van Marfan. Hierdoor kreeg hij later ook hartklachten, maar daar later meer over. Zijn familie echter vond school nog belangrijker dan voetbal. Toch werd Kanu tijdig opgepikt. En het was de Nigeriaanse eerste divisie club Federation Works waar Kanu op zijn 15e begon met voetbal. Dat Kanu tot een van de allergrootste talenten behoorde werd al heel snel duidelijk. Ook zijn lengte zorgde voor een extra aspect. Uiteindelijk stopte de teller bij 1.98 meter. Na één seizoen besloot Iwuanyanwu National het toptalent in te lijven. Aan het einde van zijn eerste seizoen bij National had hij 6x gescoord en had hij een plaatsje verworven in de U17 ploeg van Nigeria. Op het WK U17 in 1993 schoot Nigeria werkelijk uit de startblokken met Kanu als grote aanjager. Zo kegelde zij Argentinië al in de voorrondes uit het toernooi. Kanu had na drie wedstrijden al 5 keer gescoord. De rest van dat toernooi werd één grote zegetocht. Nigeria met de talenten, Odini, Oruma, Anosike en Kanu lieten geen spaan heel van de tegenstanders. Kanu werd met zijn Nigeria dan ook terecht wereldkampioen. Ajax had na de voorrondes al genoeg gezien. En probeerde met alle macht de strijd om de handtekening van Kanu te winnen. In de zomer van 1993 was het dan eindelijk gelukt…. Nwankwo Kanu werd Ajacied.

Moeizame start bij Ajax

Dat Kanu een talent was, werd direct duidelijk. In de voorbereiding zag je de glimpen van zijn genialiteit al zichtbaar. Kanu viel direct op. Dat lange slungelachtige lijf verborg uiteindelijk goed zijn aanwezige en vooral exceptionele talenten. Twee jaar na de winst van de Uefa cup stond al voor heel Europa vast dat Ajax goud in handen had met deze selectie. Kanu viel met zijn neus in de boter bij Ajax. En bijkomend voordeel was dat er nog een Nigeriaanse speler bij de selectie van Ajax kwam, namelijk Finidi George. Dat was voor beide jongens uit Nigeria een prettige bijeenkomst, vooral ook omdat Amsterdam toch een lastige stad bleek te zijn voor jonge jongens die rechtstreeks uit het buitenland kwamen. Naast Finidi kwam ook de verloren zoon, Frank Rijkaard terug naar Ajax. In de eerste wedstrijden kwamen de twee Nigerianen nog niet aan bod. Zij moesten dan ook (zoals dat zo mooi heet) “opgetraind” worden voor het grote werk. Finidi George was de eerste van de twee die de basis haalde. Kanu had in zijn eerste jaar ontzettend veel concurrentie. Litmanen stond vaak als spits geposteerd, Stefan Pettersson kon daar ook spelen en ook vanuit de jeugd klopte iemand hard op de deur: Patrick Kluivert. De stap naar Amsterdam was toch een grote. Uiteindelijk kwam hij tot 6 wedstrijden (vooral als invaller) dat seizoen en scoorde hij daarin 2 keer. Van Gaal probeerde Kanu af en toe ook als middenvelder, waar hij ook prima uit de voeten kon. Uiteindelijk sloot Ajax weer als kampioen af. Aan de hand van Rijkaard, Blind en Litmanen waren de Amsterdammers te sterk voor hun aartsrivaal uit Rotterdam.

Het seizoen 1994-1995

Het seizoen daarop zou één van de meest succesvolle seizoenen uit de historie van Ajax worden. Het team van Louis van Gaal was inmiddels geworden tot de ultieme voetbalmachine. Er stond werkelijk geen maat op het team. Ajax veroverde na Nederland ook Europa en het voetbal was van een werkelijk ongewoon hoog niveau. Toch werd het wederom een slow-start voor Kanu. Op 6 november 1994 krijgt Kanu pas weer zijn kans als hij voor het eerst reserve staat in de wedstrijd tegen Willem II. Jari Litmanen was weer de vaste spits geworden en Kanu moest net als in zijn eerste seizoen genoegen nemen met een plek op de bank. Langzamerhand werd het wel duidelijk dat Ajax aan een meer dan indrukweekend seizoen bezig was. Ajax verloor in Maart 1995 nog de kwartfinale van de beker, maar bleef in de competitie ongeslagen. Naast de nationale competitie werd in Europa de ene na de andere Europese club aan de zegekar gebonden. Hoogtepunt was de halve finale in Amsterdam tegen het grote Bayern München. Ajax had in München met 0-0 gelijk gespeeld. En na al twee keer van de grote favoriet AC Milan te hebben gewonnen, stond Amsterdam op 19 april 1995 in vuur en vlam. Het decor was het Olympisch Stadion van Amsterdam, dat met 40.000 tot de nok toe gevuld was. De sfeer die toen in het stadion heerste was ongekend. Kanu was die dag de spits van dienst, zoals hij dat ook in de weken daarvoor was. Kluivert was naar de reservebank gewezen door de Nigeriaan. Ajax begon furieus, kwam al snel op voorsprong, die 10 minuten voor de rust teniet werd gedaan door Bayern. Maar Finidi en Ronald de Boer lieten het Olympisch Stadion en Amsterdam in drie minuten tijd volledig ontploffen. Ajax won uiteindelijk met 5-2 en moest zich voor de 3e keer dat seizoen opmaken voor de finale tegen AC Milan. In die finale schreef Kluivert historie door de 1-0 in te tikken. Zowel Kluivert als ook Kanu zaten aan het begin van de wedstrijd op de bank. Maar de euforie was er niet minder om. Ajax schreef geschiedenis met voor Nederlandse begrippen ongelofelijk talentvolle groep aan de hand van de meester, Louis van Gaal.

Kanu verlaat Ajax

Het seizoen 1995-1996 begon Ajax eindelijk met Kanu in de basis. Niet als spits, maar juist weer als middenvelder. De eerste officiële wedstrijd was de strijd om de Johan Cruijff schaal tegen Feyenoord, die door Ajax in de verlenging werd beslist door wederom Kluivert. Kanu werd dat seizoen eindelijk de basisspeler die zoveel kenners hem hadden toebedeeld. En Ajax ging gewoon door met waar ze het seizoen waren gestopt…. Winnen, winnen en nog eens winnen!! Ajax was wederom in de competitie een niet te stoppen machine. Maar ook Europa deed aan als slachtoffer en vooral Real Madrid moest het daarin ontgelden. Op 22 november 1995 was Bernabéu compleet stil toen Ajax op een zelden vertoonde manier voetballes gaf aan de “Koninklijke”. De wijze waarop Ajax de ploeg van o.a. Michael Laudrup stil kreeg was indrukwekkend. Dat de score maar bij 0-2 bleef, was een wonder. Maar het applaus van de Real aanhang voor de Amsterdamse godenzonen was het mooiste compliment wat Ajax kon krijgen. Helaas werd de uiteindelijke finale van de Champions League dat seizoen na strafschoppen verloren van het gedrogeerde Juventus. Ajax werd in de nationale competitie weer kampioen, scoorde weer enorm veel goals en kreeg wederom alle lof van vele voetbalkenners. In de zomer van 1996 wikte en woog Kanu wat hij moest doen met het verloop van zijn carrière. Helaas voor alles wat Ajax goed gezind was, koos Kanu voor het Italiaanse Internazionale. Zijn carrière werd niet meer voortgezet bij Ajax, maar wel in het mondaine Milaan.

Hartproblemen

Direct na het verlies om de Champions League ging Kanu met Nigeria naar de Olympische Spelen in Atlanta. En Kanu schreef wederom historie. In de halve finale was daar een heldenrol voor Kanu weggelegd. Nigeria stond met 3-2 achter tegen de huizenhoog favoriet Brazilië, maar met dank aan twee goals van Nwankwo Kanu werd de stand omgebogen naar een 4-3 overwinning. Bij terugkomst en met een gouden medaille op zak meldde Kanu zich bij Internazionale voor de medische keuring. En daar sloeg het noodlot keihard toe. Kanu leed na uitgebreid onderzoek van de Italiaanse medische staf aan een serieuze hartafwijking. Hij moest nagenoeg direct geopereerd worden. Het herstel van deze operatie duurde tot aan April 1997. Inmiddels was er een gigantische rel ontstaan, omdat Internazionale Ajax verantwoordelijk achtte voor het verzwijgen van de hartafwijking. Kanu zou het seizoen 1996-1997 geen enkele officiële wedstrijd spelen. Het seizoen erop kwam hij maar tot 11 wedstrijden en scoorde hij daarin 1 goal. En in het seizoen 1998-1999, wat later zijn laatste seizoen in Italiaanse dienst zou zijn, speelde Kanu maar 1 wedstrijd.

Afrikaans voetballer van het jaar

Het Engelse Arsenal durfde de gok wel aan en lijfde aan het begin van de competitie Kanu in en nam hen op in hun sterrenensemble. Vieira, Overmars, Bergkamp, en Anelka werden zijn ploeggenoten. Kanu kwam weer langzaam terug. In dat seizoen speelde hij 12 wedstrijden, maar scoorde daarin wel 6 keer. Zijn debuut was er een om nooit te vergeten. In de wedstrijd tegen Sheffield United stond het vlak voor tijd 1-1, toen Sheffield United de bal uitschoot. Arsenal gooide de bal in en het was de bedoeling dat de ontvanger de bal weer terug zou spelen. De ontvanger was echter Kanu, die hele andere ideeën had en de bal op de vrijstaande Overmars gaf en de 2-1 binnenschoot. Zijn eerste wapenfeit waren een heel hoop boze gezichten. Maar Kanu had het warme nest wel gevonden, wat hij zo had gemist in Milaan. En ondanks alle medische gebeurtenissen deed de Engelse omgeving hem zeer goed. In het seizoen 1999/2000 was de Nigeriaan weer helemaal terug. In dat seizoen werd de ploeg van Wenger wederom tweede achter het ongenaakbare Manchester United. Kanu speelde 31 wedstrijden en scoorde hierin 12 goals. Met zijn spel en zijn onnavolgbare dribbels werd hij al snel “a fans favorite” in London! Hij werd dat jaar zelfs voor de tweede keer Afrikaans voetballer van het jaar.

Carrière na Arsenal

In totaal zou Kanu 5 seizoenen in het shirt van “the Gunners” spelen. Echter door de komst van Thierry Henry werd Kanu steeds meer naar de bank verwezen. En uiteindelijk besloot Arsenal geen contractverlenging meer te geven. Aan het einde van het seizoen 2003-2004 was zijn loopbaan bij Arsenal over en besloot hij in te gaan op een aanbieding van West Bromwich Albion. Uiteindelijk zou Kanu twee seizoenen in de West Midlands spelen. Zijn hoogtepunt beleefde hij tijdens het seizoen 2005-2006 in de wedstrijd juist tegen zijn oude club, Arsenal. Kanu maakte de gelijkmaker in een wedstrijd die uiteindelijk door West Bromwich werd gewonnen. Voor het eerst sinds 33 jaar wist WBA de rivaal uit London te verslaan en Kanu was daar medeverantwoordelijk voor. Echter na twee seizoenen was ook het avontuur bij WBA afgelopen. Zijn laatste stop zou bij de club zijn waarvan het leek of er elk jaar weer een nieuwe eigenaar te zijn, Portsmouth.

Kanu was bij Portsmouth een grote aankoop. De club was erg ambitieus. Maar liefst 19 spelers kwamen in de zomer van 2006 naar Portsmouth, waar onder David James, Sol Campbell en Andy Cole. In Augustus 2006 zette Kanu zijn handtekening onder een contract wat hem voor lange tijd aan “Pompey” zou binden. Vier maanden na dato op 1 januari 2007 maakte Kanu samen met Edgar Davids bekend terug te willen keren naar Ajax. Davids hield woord en keerde later terug naar Amsterdam. Echter Kanu bleef Portsmouth. In zijn eerste seizoen bij Portsmouth speelde hij het acceptabele aantal van 36 wedstrijden en scoorde hij hierin 10 keer. In het seizoen 2007-2008 beleefde hij zijn grootste prestatie met Portsmouth. De ploeg van Kanu bereikte de finale voor de FA Cup tegen Cardiff City. Cardiff speelde met de Nederlanders Loovens, Jimmy Floyd Hasselbaink en Engels oud international Robbie Fowler. De wedstrijd eindigde in 1-0 voor Portsmouth en de doelpuntenmaker was….. Kanu! In het seizoen 2009-2010 speelde Portsmouth opnieuw de FA Cup final. Het seizoen verliep in de competitie dramatisch en Portsmouth zou ook degraderen. Toch werd de finale van de FA Cup wederom behaald, echter zonder resultaat omdat Chelsea met 1-0 te sterk was. Toch verlengde Kanu zijn contract (ondanks de degradatie) met nog eens drie seizoenen. In het seizoen 2010-2011 speelde Kanu toch nog 30 wedstrijden, maar scoorde hij hierin maar twee keer. Maar de sleet zat er op bij de Nigeriaan. De zware arbeid van de Engelse competitie begon zijn tol te eisen. Kanu speelde nog maar weinig en Portsmouth wilde graag van de dure krachten af. Vooral ook omdat de club in serieuze geldproblemen was beland. In juli 2012 klaagde Kanu de club aan vanwege achterstallige betaling van zijn salaris. Twee weken na de aanklacht kwam de Nigeriaan met de club overeen om zijn contract te ontbinden. Dat was ook direct het laatste wapenfeit uit zijn carriere. Na 143 wedstrijden en 20 goals bij Portsmouth was het mooi geweest.

Nigeriaans weldoener

Na zijn carriere ging de filantroop Kanu zich vol storten op de goede doelen. Kanu werd ambassadeur van UNICEF en hij werd oprichter van zijn eigen foundation, Kanu Heart Foundation. Deze foundation helft kinderen in Afrika met hartproblemen. Kanu was een legende en bleef dat ook door zijn inzet van allerlei instellingen. In Nigeria kan de oud-speler van Ajax niet normaal over straat lopen. Daarnaast is hij tevens de oprichter van een voetbalschool in zijn geboortedorp, Owerri. Ook zijn broertje (Christopher) speelde nog bij Ajax. In het kielzog van zijn broer speelde hij ook voor Ajax en Internazionale. Nwankwo Kanu is een van de rijkste en invloedrijkste oud-spelers in Nigeria.