Ruim twee jaar geleden begon ik aan een rubriek over de jeugdopleiding op deze site. Er waren twee redenen waarom ik ‘Langs de Lijn op de Toekomst’ begon. Ten eerste wilde ik de club die in mijn hart zit beter leren kennen. Er wordt vaak van alles over gezegd en geschreven, maar ik wil liever niet denken wat anderen denken. Ik wilde daarom via eigen onderzoek een mening vormen. De tweede reden was verbazing. Vooral over het feit dat onze prachtige club zijn ware potentieel al jarenlang maar niet lijkt te benutten. Door mijn rubriek hoopte ik dit beter te begrijpen. Dat ik mijn bevindingen en gesprekken voor een mooi deel kon delen met jullie was prettig, aangezien ik graag zie dat mensen goed geïnformeerd worden. Zeker nu Ajax steeds meer een product is geworden. Als je als consument wat afneemt, moet je namelijk wel een rationele beslissing kunnen nemen. Dat geldt ook voor de mensen die in alle euforie over het voorbije seizoen een seizoenskaart gekocht hebben, maar die nu met lede ogen moeten aanzien hoe eenvoudig Ajax Peter Bosz lijkt te laten gaan. En omdat het de man is die Ajax voor het eerst sinds Van Gaal – en volgens anderen zelfs Cruijff – weer herkenbaar heeft laten spelen, verdient het publiek te weten of Ajax Bosz inderdaad zo makkelijk laat gaan en zo ja waarom.
Laat er geen misverstand over bestaan, Ajax is een bedrijf en geen voetbalclub. Tijdens het schrijven van mijn rubriek werd ik daar al erg snel mee geconfronteerd. Zodra spelers een contract hebben wordt het immers lastig om ‘on the record’ met ze te praten, zeker voor fansites. Dat laatste begrijp ik weliswaar niet helemaal, aangezien fans in ieder geval af en toe nog zelfcensuur toepassen zodra er iets aan het licht komt dat schadelijk zou kunnen zijn voor de club, maar ik respecteerde dat wel. De communicatie-afdeling van Ajax liet me weten alleen interview-aanvragen te accepteren van niet-fansites. Vervelend, maar niet onoverkomelijk. Verschillende mensen binnen de club wilden best met me praten, maar we liepen aan tegen het feit dat Ajax mijn aanvragen niet goedkeurde. Daarom zocht ik een ander medium. Ik ging voor ELF Voetbal schrijven, waar ik direct een aantal interviews aanvroeg. Tot mijn spijt kreeg ik echter ook nu nul op het rekest. De reden: Ajax wil niet dat er met individuele werknemers gesproken wordt uit beleidsoverweging. Voor de duidelijkheid, het gaat hier om jeugdtrainers of mensen van de voormalige afdeling methodologie. Wim Jonk kon ik best te spreken krijgen, maar helaas was hij al vrij snel daarna weg. De reden van dit Ajax-beleid is best te begrijpen. Stel je immers voor dat verschillende werknemers uiteenlopende dingen melden, dan krijg je een raar beeld. De communicatie-afdeling waakt altijd voor wat in de communicatiekunde een ‘positive face’ wordt genoemd. Voor een ‘honest face’, die kan helpen om verbeteringen in gang te zetten, lijkt daarbij geen plaats te zijn.
Na het fiasco met Jonk was mijn motivatie om te schrijven over Ajax ver te zoeken. Ik baalde na het afdruipen van Jonk en stoppen van Cruijff als adviseur dusdanig, dat ik besloot klokkenluiders uit allerlei sectoren te interviewen over hun wereldbeeld. Even iets totaal anders, dat niets met Ajax te maken had. Ik sprak met een oud-directeur van de NSA, met mensen uit de bankensector, mensen in de Franse regering en ga zo maar door. Uiteindelijk publiceerde ik slechts twee van de ongeveer twintig gesprekken. De problemen die gemeld werden waren immers groot en schandalig, maar ook dusdanig dat ik enigszins gedeprimeerd raakte en bang voor mijn eigen toekomst. En dat laatste vond ik onprettig vlak na de geboorte van mijn dochter. Wat ik echter wel leerde in deze periode was dat de dynamiek in de top van welke industrie dan ook vaak hetzelfde is. Voor kritische andersdenkenden is doorgaans geen plaats, ongeacht hun motieven. De toplaag ververst zichzelf graag met gelijkgestemden om maar aan de macht te blijven. Iets dat ik overigens best begrijp, maar ik zie persoonlijk liever dat er kwaliteitsverbetering wordt nagestreefd. En daarin schuilt nu precies de gelijkenis met Ajax, als topclub in de voetbalindustrie. Daar lijkt eenzelfde mechanisme zich voor te doen. Niet voor niets zie je sinds de beursgang vrijwel continu dezelfde mensen aan de macht, die altijd weer uit hetzelfde cirkeltje komen. En als een werknemer echt lastig wordt omdat hij een eigen ietwat afwijkende visie heeft, dan verdwijnt zo’n persoon. Zie Cruijff. Zie Keizer. Zie Perez. Zie Jonk. Zie Bosz?
Achter de laatste persoon zet ik een vraagteken. Vanuit een onderbuikgevoel heb je het idee dat hetzelfde zich ook hier weer afspeelt, maar het ontbreekt aan harde feiten om dat vermoeden te kunnen staven. Het kan dus best zo zijn dat Bosz het Ajax erg lastig maakt en verrassend opeens naar Dortmund wil, zoals Mike Verweij bij AT5 leek te insinueren. Of ligt de waarheid anders, en past Bosz gewoon niet in het rijtje van gelijkgestemden in de top van Ajax? De laatste dagen verschijnen er de nodige geluiden die in die richting wijzen. De berichten die ik heb gehoord en gelezen over Bosz’ motieven voor een vertrek zijn als volgt:
- Bosz zou meer macht hebben gewild bij Ajax, iets wat voor diverse mensen onacceptabel was;
- Bosz zou een slechte relatie hebben gehad met Dennis Bergkamp;
- Bosz zou een slechte relatie hebben gehad met Edwin van der Sar;
- Bosz zou een slechte relatie hebben gehad met Hennie Spijkerman;
- Bosz zou hebben gebaald van het lekken van informatie door Bergkamp en Spijkerman aan de Telegraaf;
- Bosz zou gebaald hebben van het vertrek van jeugdspeler Kees de Boer naar Swansea City en meer inspraak gewild hebben;
- Bosz zou stelselmatig bedreigd zijn geweest door Ajax-supporters om zijn Feyenoord-verleden.
Misschien klopt het bovenstaande, misschien ook niet. Ajax zou volgens de verhalen bij dit alles dusdanig balen van het eigenzinnige karakter van Bosz en zijn weinig constructieve samenwerking met het Technisch Hart dat ze een vertrek prima vinden. Iets dat best lijkt te passen bij het helaas – met dank aan de niet erg wakkere verslaggever ter plekke – beperkte commentaar dat Joël Veltman gaf over de situatie.
Het motief van de bedreigingen lees je het minste, en de F-side ontkent er in ieder geval iets mee te maken te hebben. Maar eigenlijk is het irrelevant voor de huidige kwestie. Het gaat mij namelijk met name om het gedrag van Ajax. De club lijkt Bosz voor een appel en een ei te laten gaan, terwijl hij een bijna revolutionair jaar heeft gedraaid. Een die weliswaar eindigde zonder tastbare prijzen, maar die supporters wel weer met plezier naar het stadion lokte en trots maakte. Waarom zou je het risico nemen dat enkele belangrijke spelers hun trainer achterna gaan omdat ze balen van een vertrek van Bosz? Waarom zou je het risico nemen op weer een lastige aanpassingsperiode van een nieuwe trainer met bijbehorende moeilijkheden in de kwalificatie van de Champions League? En waarom zou je een trainer laten gaan die qua visie misschien wel het dichtst bij Cruijff komt van alle trainers in het mondiale voetbal? Dat is uiteindelijk een keuze. Je kunt Bosz namelijk ook aan zijn contract houden. En als Bosz al meer macht zou willen, waarom zou je het hem dan niet geven? Welke redenen heeft Ajax ervoor? Ajax kan best zeer valide argumenten hebben, maar dan wil ik ze graag weten. Met de op dit moment beschikbare informatie lijkt het er namelijk op dat we de ambities om de Champions League te overwinteren niet erg serieus hoeven te nemen. Anders houd je een succestrainer immers aan zijn contract, net als Olympique Nice. De kans op een succesvol nieuw seizoen is zo toch immers eenvoudigweg het grootst? Ajax stelde het zelf via een reclamefilmpje: “We are back”. Waarom zou je dat dan op het spel zetten?
Voor iedereen die net als ik vorig jaar weer het echte Ajax-gevoel terugkreeg hoop ik dat de waarheid uiteindelijk echt op tafel komt. Heeft Ajax goede redenen of niet? Zo niet, dan weten we wat we de komende jaren kunnen verwachten. Supporters hebben er recht op dit te weten. Zij zijn immers de afnemers van het product Ajax en moeten een rationele keuze kunnen maken. Wel of geen seizoenskaart, de kwestie-Bosz kan daarbij van doorslaggevend belang zijn.
PS: Wellicht komen Ajax en Bosz nog met een open en eerlijke verklaring. De ervaring leert echter dat het zo doorgaans niet werkt. Ajax blijft immers een bedrijf. Mocht je dus informatie hebben die een toevoeging vormt aan het bovenstaande, mail dan naar dewaarheidoverbosz@hotmail.com. Wie weet kunnen we op die manier samen de waarheid achterhalen.